نماد سایت پایگاه فرهنگی اجتماعی سپهر جنوب

حسینیه شاه نشین جم

شهرستان جم از دیرباز به شهرستانی ولایت مدار و یک دست شیعه و محب اهل بیت شهرت داشته که وجود موقوفات متعدد، حسینیه‌های بی‌شمار در سطح منطقه و نیز اجرای مراسمات مذهبی به ویژه تعزیه خوانی با قدمتی حدود دو قرن مؤید این ادعاست. یکی از حسینیه‌های قدیمی و اولین مرکز عزاداری و عزاخانه خامس آل عبا، حسینیه‌ای است به نام «شاه نشین» که متولی و مؤسس آن مرحوم محمدعلی خان پریشان جمی در دوران قاجاریه است. این انسان بزرگ به حدی علاقمند به اهل بیت بوده که منزل شخصی خود را در ولایت مرکز فعلی شهر جم به عنوان حسینیه اختصاص داده و سال‌هاست در آن عزاداری برپاست. این بنا که در روزگار خود به لحاظ فیزیکی و ساخت و ساز بی‌نظیر بوده به «شاه نشین» شهرت داشته است. گچبری‌های زیبا به همراه طاق‌های چشم نواز آن هنوز ورد زبان‌هاست که البته تاکنون چندین بار تجدید بنا شده و ساختمان فعلی در سال ۱۳۸۵ احداث گردیده و این حسینیه همه ساله با اجرای تعزیه خوانی و شبیه خوانی دهه محرم و صفر و نیز میزبانی سوگواره تعزیه خوانی کشوری بوده که در این راستا بحمدالله خوش درخشیده است. مرحوم محمدعلی خان پریشان جمی با خلوص نیت در حدود ۱۸۰ سال قبل مجلس تعزیه خوانی به تعداد ۷۰ مجلس از شیراز به جم منتقل نموده که این آثار فاخر هنوز مانا و پایدار است که در سطح منطقه، مجالس از آن نمونه تاسیس و اجرا می‌گردد. منطقه دارالمیزان در جنوب شهرستان مُهر بخش ریز از شهرستان جم و روستاهای صیدی و حسین آباد جم نیز همه ساله اجرای تعزیه خوانی دارند. متولیان این حسینیه ابتدا مرحوم محمدعلی خان پریشان سپس سایر اقربا و فامیل‌هایش به نام های مرحومان حاجی خان، احمدخان نایب، عباس خان پریشان، علی اکبر پریشان، علی بازین، اسدالله و علی و خسرو منوچهری، عبدالله و مسعود تقی‌زاده، اکبر پریشان و از دهه ۸۵ تاکنون که ساختمان حسینیه تجدید بنا شده آقای حاج علی(افشین) پریشان که خود از تعزیه خوانان این هیئت می‌باشد عهده‌دار تولیت حسینیه می‌باشد. از قدیم الایام اطعام عزاداران رایج بوده که هنوز هم به سبک سنتی با صرف هزینه‌های بالا پابرجاست و همواره این حسینیه از ذاکران و روضه‌خوانان بومی عمدتاً از خانواده مرحوم زایر حسین آخوند جمی بهره می‌برده که خود مرحوم زایر حسین، اولادش مرحوم شیخ عبدالحسین، حاج احمد راستین، مرحوم ملا محمد عندلیب، مرحوم حاج عبدالحسین راستین، مرحوم حاج شیخ محمد تقی راستین، حاج شیخ محمد حسین خطیب، سید احمد حسین‌زاده و در حال حاضر هم حضرت حجت الاسلام حاج شیخ خلیل راستین که از علمای برجسته و از مفاخر شهرستان مقیم قم که در حد اجتهاد        بحمدالله از علوم دینی بهره‌مند شده، واعظ این حسینیه است. این مراسم هنوز به سبک و سیاق سنتی قدیمی با نوحه سرایی و پیشخوانی آغاز می‌گردد و حال و هوای معنوی خاصی دارد. در گذشته خواندن طوفان البکاء یا جوهری و کتاب روضه الشهدا ملاحین کاشفی توسط مرحومان محمدعلی خرم و حاج عباس رضایی رایج بوده که این دو مورد فعلاً استفاده نمی‌گردد.

در طول تاریخ تأسیس این حسینیه همه ساله با شور و حال خاصی برنامه‌های دهه اول محرم و عزاداری و تعزیه خوانی به اجرا در می آید که زبانزد خاص و عام است اما از سال ۱۳۵۴ شمسی ابتدا توسط ۵ نفر از عزاداران همین حسینیه به نام‌های حاج سید محمدعلی موسوی، سید محمد موسویان، احمد خطیب، عبدالله عندلیب و ملا عبدالحسین حقیقت روشن ضمیر و ذاکر حداقل ۶۵ سال است منبر شاه نشین در روز دوشنبه چهارم محرم ۱۳۵۴ در مسجد مرحوم حاج شیخ محمد شفیع محسنی جمی در مرکز شهر جم با نوحه خوانی حاج سید محمدعلی موسوی و سرآغاز آن با نوحه( ای شمر پر جور و جفای ظالم امان از تشنگی ) توسط همین گروه اندک هیئت امام حسین (ع) بدون هیچ امکاناتی اظهار وجود نمود و از فردای آن با حضور افراد بیشتری در مسجد ملا غلامعلی در مرکز شهر جم که بعد از انقلاب به مسجد امام خمینی تغییر نام یافت این هیئت شکل گرفت. در سال دوم یک دستگاه بلندگوی دستی توسط یکی از اعضای هیأت به نام محمد گرامی که مقیم شیخ نشین قطر بود تهیه و مراسم با نوحه خوانی حاج شیخ محمد حسین خطیب رونق بهتری گرفت. رفته رفته تعداد اعضا افزوده شد تا حدی که به دسته‌های بزرگسال، متوسط و نونهال که عمدتاً اطفال بودند سازماندهی گردید. هیئت با یک دستگاه کمپرسی ۱۰ تن به رانندگی مرحوم عبدالحسن افتخاری که بعدها هم ایشان هیأت زنجیر زنی در جمع تأسیس نمود و نیز یک دستگاه مینی بوس به رانندگی حاج باقر کوهکن و یک دستگاه تویوتا دوکابین باری به رانندگی علی رضایی، هیأت را شب های محرم به روستاهای متعدد بخش مرکزی و حتی بخش ریز و انارستان ‌برای عزاداری می بردند که در آن زمان در منزل همسایه ی مسجد به نام مرحوم حاج عبدالله عطایی آشپزخانه هیأت دایر گردید و غذای ساده و مختصری روز به روز شعله ورتر می‌شد و کسی خستگی احساس نمی‌کرد تا اینکه پس از پیروزی انقلاب در سایه سار نظام اسلامی هیأت‌های مذهبی رنگ و بوی خاصی گرفت و همین هیأت با اجرای تعزیه خوانی در شب‌های ۱۱ و ۱۲ و ۱۳ محرم در حسینیه‌ها شام غریبان، اسیری آل الله و دفن شهدا توسط طایفه بنی اسد را اجرا می‌نمود و این هیأت بحمدالله با توجه به امکانات روز، هر سال گسترده‌تر و باشکوه‌تر اداره شد تا اینکه در دهه ۸۰ با ورود نیروهای جوان و علاقمند سازماندهی شد و ثبت گردید و به حول و قوه الهی امروز در بهترین نقطه مرکز شهر جم دارای ساختمانی مجهز و آبرومند هر ساله میزبان نوحه خوانان مطرح استانی و حتی کشوری می‌باشد و مراسم عصر عاشورای هیأت امام حسین با حضور همه هیأت ‌های شهرستان در میدان امام حسین شهر جم جلوه‌های زیبای عزاداری سنتی را به        منصه ظهور می‌رساند و جمعیتی بالغ بر ۳ تا ۴ هزار نفر شکوه خاصی رقم می‌زنند که بارها از سیمای بوشهر به صورت زنده هم پخش شده است.

از نوحه خوانهای هیأت امام حسین می‌توان حاج محمد حسین خطیب، محمد دانشور، سید حسین موسوی، سید حسین حسین‌زاده، حاج سید محمود موسوی، سید علیرضا موسوی، حاج افشین پریشان، محمد اسلو، حاج جواد دانشور، محمد زایر غلامحسین دانشور، سید محمدرضا سجادی زاده، مرتضی کوهکن، سید رضا موسوی، حسین خطیب و حاج عبدالرحیم خطیب که هم مسئولیت مهم هیأت را عهده دار است و هم مداح و نوحه خوان اصلی هیأت می‌باشد و عمده هزینه‌های طول سال هیأت را متقبل شده و منزل شخصی وی به عنوان آشپزخانه هیأت قرار داده که در شب‌های دهه اول محرم برای ۳ تا ۴ هزار  نفر غذا در هر وعده تهیه و بین عزاداران توزیع می‌نمایند. هیأت با مدیریت حاج رحیم خطیب با سازماندهی اداری مرتب و ساختار کامل کمیته‌های مختلف خدماتی، تدارکاتی، پشتیبانی و روابط عمومی نظم و انضباط خاصی دارد و به عنوان یک فرصت در همه زمینه‌های ملی و مذهبی با تمام امکانات در اختیار کارگزاران نظام بوده و در برپایی مراسم مختلف نقش مهم و اساسی ایفا می‌نماید و همچنین در محل هیأت در ایام انتخابات به عنوان یکی از حوزه‌های پرمخاطب اخذ رأی در خدمت فرمانداری بوده و مراسمات مختلف ملی و مذهبی همانند سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی (ره)، شیرخوارگان حسینی، دعای ندبه، اعزام کاروان‌های زیارتی عتبات عالیات و امثالهم درخشش خاصی داشته است. زمین هیات توسط شادروان حاج میرزا علی پریشان به مساحت ۴۵۰ متر مربع در بهترین نقطه شهر جم اهداء شده و ساخت ساختمان هیأت هم در دو طبقه عمدتاً توسط حاج رحیم خطیب ساخته شده که در خور شأن هیأت می‌باشد. از جلوه‌های زیبای هیات گروه سنج و دمام زنی یا حسین است هنرمند و پرشور، شور عزاداری را دوچندان می‌نمایند. بحمدالله هیأت امام حسین (ع) در سطح شهرستان جم شاخص بوده و در سطح استان هم مطرح می‌باشد. امید است اجر همه خادمان مجالس عزای سیدالشهدا با سید و سالار شهیدان باشد. انشاالله