در دنیای امروزی سرمایه انسانی مهمترین سرمایه هر کشوری قلمداد می گردد و برخورداری از نیروهای انسانی توانمند و کارآمد از ارکان توسعه یافتگی است. نیروی انسانی، گروهها و رده های مختلف شغلی با دانش، تجربه و تخصص های مختلف را در بر می گیرد که بخش کارگری نیز از مهمترین بخش عملیاتی است که علیرغم ارزشمندی و پرشماریِ این بخش زحمتکش اما همواره نادیده انگاشته شده و نابرخوردار از حقوق و مزایا و ناکامان بزرگ عدالت شغلی اند.
افزون بر دستمزد بسیار پایین، محرومیت از امکانات و مزایا و رفاه، حقوق های عقب مانده چند ماهه و حتی سالانه، شرایط اسفبار خوابگاهی، سرویس های فاجعه آمیز حمل و نقل، وضعیت ناعادلانه تغذیه، پایین ترین سطح بیمه ای و چالش های درمانی و…، استاندارد نبودن و عدم ایمنی محیط کارگاهی و نداشتن امکانات و تجهیزات ایمنی متناسب سبب شده تا حوادث ناشی از کار که بایستی بسیار اندک و کاملا اتفاقی و غیر مترقبه باشد، امروز به یک رویه تبدیل شده و از بزرگترین آسیب های کارگری است و آمارها بسیار نگران کننده است.
روزانه ۶۲٠٠ و سالانه حدود ۳ میلیون کارگر در جهان جان خود را در اثر حوادث ناشی از کار از دست می دهند و در ایران در سال ۱۴٠۲ میزان مصدومان کارگری ۲۷۳۷۷ نفر و مرگ و میر کارگری ۲۱۵۵ و مرگ ناشی از حوادث کار ۶۸٠ نفر بوده است.
استان بوشهر هم بدلایل حضور صنایع عظیم و حضور نیروهای کارگری فراوان شاهد حوادث بالای کارگری هستیم.
حسب آمار اعلامی مدیرکل پزشکی قانونی استان بوشهر: با ثبت ۳۹ مورد فوتی ناشی از حوادث کار در سال گذشته که رشد ۶۹ درصدی نسبت به سال ۱۴٠۱ داشته و بیشترین حوادث کارگری منجر به فوت در شهرستان‌های جنوبی استان بوشهر ثبت شده است.
مهمترین عوامل حوادث کارگری:
✓ عدم آموزش فنی و صحیح به کارگران.
✓ فقدان امکانات و تجهیزات ایمنی و استاندارد.
✓ نبود نظارت دقیق و کامل بر کارگاهها.
✓ عدم سالم‌سازی و ایمن بخشی محیط کار.
✓ انجام فعالیت‌های تخصصی توسط کارگران غیرمتخصص.
✓ قصور و تقصیر کارفرما در استاندارد سازی و ایمن بخشی کارگاه.
✓ کمبود و بی کیفیتی لوازم ایمنی.
با توجه باینکه کارگران بیشتر در قالب پیمانکاری و بخش خصوصی فعالیت می کنند و حتی شاغلین کارگری در بخش های دولتی هم، نیروی پیمانکاری هستند و علیرغم درآمدزایی های کلان و سودهای هنگفت شرکت ها و صنایع و معادن و… اما این بخش عظیم و زحمتکش همواره در بدترین، سخت ترین و نا ایمن ترین و غیر استاندارد ترین شرایط کاری قرار دارند که پیامدها و آسیبهای اجتماعی فراوانی برجای نهاده است.
بنا بر آمارهای رسمی؛ سالانه در ایران ۱۶ میلیارد دلار صرف حوادث و بیماری‌های ناشی از کار می‌شود و این فقط بخش مالی آن است و معلولیت ها، از کار افتادگی ها، نقص عضوها، زنان بی سرپرست و… هم سوی دیگر ماجراست که بسیار نگران کننده و بحران آفرین است. اگر سالانه بخشی از هزینه های دهها میلیارد دلاری که صرف حوادث و بیماری های ناشی از کار می شود را صرف استانداردسازی، ایمن بخشی، افزایش حقوق و کیفیت زندگی کارگران نمایند جهانی زیباتر و آرامتر داشتیم. کارگاهها جای زندگی بخشی و امید آفرینی به کانون های مرگ و حادثه تبدیل شده اند به گونه ای که هم کارگران در مخاطره اند و هم خانواده هایشان نگران و در اضطرابند و بار روانی سنگینی بر جامعه وارد ساخته است.
مهمترین راه حل های پیشگیرانه:
✓ آگاهی بخشی و متعهد کردن کارفرمایان
✓ آموزش پیوسته و روزآمد نیروی کار
✓ استانداردسازی و افزایش سطح ایمنی محیط کار
✓ مجهز کردن محیط کار و کارگران به وسایل، ابزار و تجهیزات ایمنی با استانداردهای جهانی
✓ تقویت و اثربخشی جایگاه شوراهای کار و انجمن های صنفی کارگری
✓ اصلاح دفترچه های پیمان های کار و الزام آوردن بودن استانداردسازی و کیفیت بخشی ایمنی محیط کار و کارگر در دفترچه پیمان
✓ تقویت و احیای نهاد بازرسی کار و نظارت سختگیرانه، قانونمندانه و پیوسته
✓ نظارت و بازرسی های سرزده و مستمر دستگاههای بازرسی، نظارتی عمومی و قضایی.
✓ اصلاح قانون کار با لحاظ کردن جریمه های سنگین و حتی زندان و… در راستای بازدارندگی به گونه ای که ایمن سازی محیط کار و کیفیت ایمنی کارگران از جرایم و تاوان های حوادث ناشی از کار کمتر باشد.
به امید روزی که صاحبان صنایع و معادن و سرمایه داران، نگاه بهره ورانه محض و کالایی انگاشتن نیروی کارگری را پایان دهند و منزلت و کرامت انسانی کارگر، ارج نهاده و پاس داشته شود.
