در میان نسیم شورانگیز بندر، جایی که امواج، قصه‌های کهن را زمزمه می‌کنند، دوباره صدای خنده‌های کودکانه و هیجان بازی‌های فراموش‌شده در میدان طاق بندرریگ طنین‌انداز شد. جایی که سنگ‌ها به گردش درآمدند، تیله‌ها در نور آفتاب درخشیدند و پایکوبی کودکان و کهنسالان، خاطرات دیروز را زنده کرد. جشنواره‌ای که نه فقط یک رویداد، بلکه سفری به گذشته بود؛ سفری به روزهایی که زمین، تنها میدان بازی بود و دوستی‌ها در کوچه‌های خاکی متولد می‌شدند. در این گفت‌وگو، با داوود بحرینی همراه می‌شویم تا از احیای این فرهنگ کهن و جادوی بازی‌های محلی برای نسل امروز بگوید.
بندرریگ، با تاریخچه‌ای غنی از فرهنگ و آداب و رسوم محلی، اخیراً میزبان جشنواره‌ای با محوریت بازی‌های سنتی بوده است. این رویداد که با استقبال گسترده مردم برگزار شد، هدفی فراتر از سرگرمی داشت؛ یعنی احیای بازی‌های بومی که در گذر زمان کم‌رنگ شده‌اند. برای بررسی ابعاد مختلف این جشنواره، با داوود بحرینی، مسئول خانه جوان بندرریگ، مدیر گروه فرهنگی هنری نور و مشاور جوان بخشدار، گفت‌وگویی انجام داده‌ایم.
آقای بحرینی، ایده اصلی برگزاری جشنواره بازی‌های محلی چگونه شکل گرفت؟
از مدت‌ها قبل، دغدغه احیای سنت‌های گذشته را در ذهن داشتم. من خودم در میدان طاق بزرگ شدم و سال‌ها کودکی‌ام را با این بازی‌ها گذرانده‌ام. حسرت این را داشتم که چرا این آیین‌ها و بازی‌ها به‌تدریج فراموش شده‌اند. در همکاری با گروه‌های فرهنگی و ورزشی، تصمیم گرفتیم این بازی‌ها را به نسل جدید معرفی کنیم و فضایی ایجاد کنیم که هم کودکان و هم بزرگسالان از آن لذت ببرند.
این جشنواره چه نقشی در ترویج فرهنگ بومی و محلی ایفا می‌کند؟
بازی‌های بومی و محلی بخش جدایی‌ناپذیری از فرهنگ ما هستند. ما برای احیای این بازی‌ها، از بزرگان محلی کمک گرفتیم و مستنداتی را جمع‌آوری کردیم تا بتوانیم این سنت‌ها را به نسل جدید منتقل کنیم. وقتی کودکان و جوانان این بازی‌ها را تجربه می‌کنند، متوجه می‌شوند که سرگرمی فقط در گوشی‌های هوشمند و فضای مجازی خلاصه نمی‌شود. این جشنواره نه‌تنها باعث نشاط اجتماعی می‌شود، بلکه هویت فرهنگی ما را نیز زنده نگه می‌دارد.
برگزاری این جشنواره چگونه به ایجاد همبستگی اجتماعی در میان جوانان کمک می‌کند؟
در دنیایی که کودکان و نوجوانان بیشتر وقت خود را در فضای مجازی می‌گذرانند، این جشنواره‌ها یک فرصت عالی برای بازگشت به تعاملات اجتماعی واقعی هستند. شاهد بودیم که افراد مسن، که سال‌ها پیش این بازی‌ها را انجام می‌دادند، دوباره با هیجان در کنار نوجوانان ایستادند و بازی کردند. این رویداد باعث ایجاد ارتباط بین نسل‌ها شد و یک همبستگی عمیق میان مردم ایجاد کرد.
جشنواره فقط شامل بازی‌های محلی بود یا برنامه‌های فرهنگی دیگری نیز در کنار آن برگزار شد؟
ما در کنار مسابقات بازی‌های سنتی، یک گروه موسیقی سنتی را نیز دعوت کردیم که اجرای زنده داشتند. همچنین، یک موکب پذیرایی برای ارائه نوشیدنی‌های گرم و تنقلات برپا شد. همه این برنامه‌ها کمک کرد تا فضای جشنواره جذاب‌تر شود و حال و هوای سنتی آن تقویت گردد.
چرا انتخاب بازی‌های سنتی و محلی به عنوان محور اصلی جشنواره اهمیت داشت؟
بازی‌های بومی بخشی از هویت فرهنگی ما هستند و متأسفانه بسیاری از آن‌ها در حال فراموشی‌اند. برای مثال، بازی‌هایی مثل “خاگ‌بازی”، “تیله‌بازی” و “گو بازی” که زمانی در بندرریگ بسیار رایج بودند، امروزه کمتر اجرا می‌شوند. ما می‌خواستیم این بازی‌ها را دوباره احیا کنیم و اهمیت آن‌ها را برای مردم بازگو نماییم.
مردم و جامعه محلی چگونه در این جشنواره مشارکت کردند؟
استقبال مردم فوق‌العاده بود. از کودکان گرفته تا افراد مسن، همه با اشتیاق در جشنواره شرکت کردند. برخی از پیشکسوتان بازی‌های محلی بعد از دهه‌ها دوباره وارد میدان شدند و گفتند که این جشنواره برایشان خاطرات دوران جوانی را زنده کرده است. همچنین، بسیاری از جوانان با شور و هیجان بازی‌هایی را که قبلاً نمی‌شناختند، یاد گرفتند.
این جشنواره چه تأثیری بر توسعه گردشگری و معرفی جاذبه‌های فرهنگی بندرریگ داشته است؟
برگزاری چنین جشنواره‌هایی قطعاً می‌تواند تأثیر مثبتی بر جذب گردشگران داشته باشد. این برنامه نشان داد که بندرریگ فقط یک شهر بندری نیست، بلکه دارای فرهنگی غنی و تاریخی است که می‌تواند برای بازدیدکنندگان جذاب باشد. در آینده قصد داریم این جشنواره را در سطح گسترده‌تری برگزار کنیم و آن را به یک رویداد ملی تبدیل نماییم.
نقش هیئت ورزش‌های همگانی در حمایت از این جشنواره چه بود؟
هیئت ورزش‌های همگانی یکی از حامیان اصلی این برنامه بود و از نظر مالی و اجرایی کمک‌های ارزشمندی ارائه کرد. همچنین، اداره ورزش و جوانان، آموزش و پرورش، هلال احمر، شهرداری و شورای اسلامی شهر بندرریگ نیز در اجرای این جشنواره همکاری داشتند.
آیا برنامه‌ای برای گسترش و تداوم برگزاری جشنواره‌های مشابه در آینده دارید؟
قطعاً! ما برنامه‌هایی برای توسعه این رویداد در ایام عید نوروز و تابستان داریم. همچنین قصد داریم برخی از بازی‌های محلی را به ثبت ملی برسانیم تا از فراموشی آن‌ها جلوگیری شود.
چگونه می‌توان از بازی‌های سنتی به عنوان ابزاری برای تربیت اجتماعی و فرهنگی جوانان استفاده کرد؟
در دنیای امروز، بسیاری از کودکان و نوجوانان با بازی‌های سنتی آشنایی ندارند. اگر این بازی‌ها به‌درستی معرفی و اجرا شوند، می‌توانند جایگزینی سالم برای سرگرمی‌های دیجیتال باشند و ارتباطات اجتماعی و تعاملات بین‌نسلی را تقویت کنند. هدف ما این است که از طریق این بازی‌ها، ارزش‌های فرهنگی و اجتماعی را به نسل‌های آینده منتقل کنیم.
در پایان، چه پیامی برای علاقه‌مندان به فرهنگ بومی و بازی‌های سنتی دارید؟
فرهنگ ما گنجینه‌ای است که نباید اجازه دهیم به دست فراموشی سپرده شود. احیای بازی‌های سنتی فقط یک تفریح نیست؛ بلکه راهی برای حفظ هویت و پیوند نسل‌هاست. امیدوارم این حرکت آغازگر مسیری باشد که در آن همه ما نقش داشته باشیم و بتوانیم این میراث ارزشمند را به آیندگان منتقل کنیم.
سپاس از شما بابت این گفت‌وگو و تلاش‌های ارزشمندتان در حفظ فرهنگ بومی.
