تعریف: زیستگاه‌هایی با ویژگی‌های بارز است که جمعیت جانوری آنها به دلیل شکار بی رویه رو به کاهش است. از این رو به حمایت نیاز دارند، برای مدتی محدود و به طور معمول ۳ تا ۵ سال، شکار ممنوع می‌شود. چنانچه جمعیت جانوری منطقه‌ای دراین دوره ترمیم شود، می‌توان آن را با توجه به سایر معیارها، به عنوان یکی از مناطق چهارگانه تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست ایران تعیین کرد. راهکار تعیین مناطق شکار ممنوع را می‌توان پشتوانه‌ای برای حفاظت از ذخایر طبیعی و ژنتیکی کشور و نوع آزمون برای بررسی قابلیت‌های مناطق، برای پیوستن به مجموعه مناطق حفاظت شده دانست.
کشور پهناور ایران دارای محیط زیست غنی و متنوعی است. به دلیل دارا بودن آب و هوای چهار فصل در مناطق مختلف، جاذبه های شگفت انگیزی در آن به وجود آمده به طوری که ایران را با وجود قرار داشتن در بخش خشک و نیمه خشک قاره آسیا، نمایی سبز و با طراوت بخشیده است. برهمین اساس سازمان محیط زیست طبق تعاریف و معیارهای جهانی محیط زیست، ایران را در ۴ طبقه کلی توصیف کرده است. این طبقه بندی در سال ۱۹۷۴ میلادی۱۳۵۳ ه . ش به مجلس ارائه شد و مورد تصویب قرار گرفت و ضمناً اختیارات قانونی و اداره کلی مناطق تحت حفاظت به سازمان محیط زیست واگذار شد.
راهکارهای پیشنهادی برای حفاظت از منطقه شکار ممنوع
۱- برنامه‌های آموزشی، ترویجی و تشویقی
اجرای برنامه‌های آموزشی و ترویجی برای افزایش آگاهی عمومی در مورد اهمیت حفاظت از جانوران، گیاهان و اکوسیستم منطقه از ضرورت‌های می باشد. این برنامه‌ها باید با همکاری محیط‌زیست، مراکز آموزشی و جوامع محلی انجام شود. اطلاع‌رسانی، برگزاری کارگاه‌ها آموزشی ، می‌توان ساکنان محلی را برای حفاظت از تنوع زیستی و بهبود شرایط زیست محیطی تشویق کرد.
۲- برنامه‌های ترویجی برای معیشت جایگزین
یکی از راهبردهای اساسی برای کاهش فشار بر محیط زیست، ارائه برنامه‌های معیشت جایگزین برای ساکنان منطقه است. می‌توان به ساکنان منطقه روش‌های جدیدی برای کسب درآمد معرفی کرد که به محیط‌زیست آسیب نزند. برنامه‌ها می‌توانند شامل مشاغل سبز، تولید محصولات کشاورزی پایدار، یا گردشگری پایدار باشند که بر حفاظت از منطقه اثر مثبت دارند.
۳- برنامه اسکان عشایر با رعایت مقررات زیست محیطی
اجرای برنامه‌های اسکان عشایر باید با در نظر گرفتن مسائل اجتماعی، اقتصادی و الزامات زیست‌محیطی صورت گیرد. این برنامه‌ها باید به گونه‌ای طراحی شوند که عشایر بتوانند در مکان‌های مناسب و مطابق با اصول زیست‌محیطی زندگی کنند. ایجاد زیرساخت‌های مناسب برای اسکان، فراهم آوردن امکانات بهداشتی و رعایت قوانین مربوط به منابع طبیعی در این برنامه‌ها ضروری است.
۴- احداث پاسگاه محیط‌بانی و تأمین نیروی انسانی
احداث پاسگاه‌های محیط‌بانی در نقاط مختلف منطقه و تجهیز آنها با امکانات لازم یکی از اقدام‌های کلیدی برای حفاظت از حیات وحش و اکوسیستم منطقه می باشد. این پاسگاه‌ها می‌توانند وظیفه نظارت بر فعالیت‌های انسانی مانند شکار غیرقانونی، چرای بی‌رویه دام و آلودگی‌های زیست‌محیطی را بر عهده داشته باشند.
۵- اجرای قوانین چرای دام و مدیریت منابع علوفه‌ای
باید قوانین مربوط به چرای دام با همکاری منابع طبیعی، امور عشایر و دیگر ارگان‌های ذیربط به‌طور دقیق و مؤثر اجرایی شود.
۶- جلوگیری از بروز آلودگی‌ها در زیستگاه جانوران
آلودگی زیست‌محیطی به‌ویژه در زیستگاه‌های جانوری تهدید بزرگی برای حیات وحش است. برای جلوگیری از این آلودگی‌ها، ساماندهی پسماندها در منطقه ضروری است.
۷- جمع‌آوری سلاح‌های غیرمجاز و مدیریت شکار
برای کاهش تهدیدات ناشی از شکار غیرقانونی، جمع‌آوری سلاح‌های غیرمجاز و صدور پروانه‌های حمل سلاح شکاری مطابق با جمعیت حیات وحش قابل برداشت ضروری است.
۸ – ساماندهی گردشگری پایدار
ساماندهی گردشگری در منطقه با نظارت مجریان متعهد و متخصص ضروری است. گردشگری باید به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی شود که به محیط‌زیست آسیب نرساند و همچنین از نظر اقتصادی به نفع جوامع محلی باشد.
۹- جلب مشارکت شورای اسلامی، شهرداری و دهیاران
برای موفقیت در اجرای برنامه‌های حفاظتی و مدیریتی، جلب مشارکت و همکاری شورای اسلامی، شهرداری‌ها و دهیاران روستاها و شهرهای منطقه ضروری است.
