حیات درختان، گیاهان علفی، جانداران وحشی جنگلها، مراتع همچنین کیفیت زراعت جلگه ها و شکل گیری آبادی ها و بستر سازی چرخه حیات انسان، یخچالهای طبیعی هستند.

می دانیم با فعال شدن آتشفشانهای کف اقیانوس‌ها و دریاها، کوهزائی شروع شد که قله دماوند – بلندترین قله با سلسله جبالهایش یکی از منشاء حیات ایران است.
بدین نحو سلسله جبالها با غارهای طبیعی، مخازن یخچالهای طبیعی شدند و این یخچالها منشاء تأمین آب شیرین سفره های زیرین شدند که در اعماق مختلف زمین جریان یافته اند.

از جمله:
۱- سفره های کم عمق تا ۱/۵ متری جهت تأمین آب ریشه های افشان درختان جنگلی جهت انتقال مواد معدنی خاک بصورت محلول به اندام درخت.

۲- دومین سفره تا عمق ۲۰ متری است جهت تامین آب ریشه های عمودی درختان جنگلی جهت ترکیب انیدرید کربنیک مازاد درختان با آب برف و باران. تا اسید کربنیک بی رنگ و بی بو ساخته شود و انحلال سنگ مادری دورانهای زمین شناسی رخ دهد و شکل گیری چشمه سار در پای درخت فراهم گردد.

۳- سومین سفره زیرین در اعماق ۱۰۰ الی ۳۰۰ متری است تا پشتوانه کمبود احتمالی آب سفره ها باشد، سفره هائی که جریان آب هریک به قطر نیم تا چند سانتی متر است.

و اما می باید بدانیم عوارض پستی بلندی ها که سفره های آب در اعماق آن در جریان هستند چگونه واحد های هیدرولوژیک را ساختند!
سلسله جبالهایی که هم امنیت دفاعی کشور را ایفاء می کنند و هم ذخیره گاه آب حیات بخش هستند!

گفتنی است عوارض طبیعی منشعب از سلسله جبالها پس از خروج مواد مذاب از دل آتشفشانها در پی بارانهای اسیدی سبب فرو رفتگی و بر آمدگی عرصه شده و عوارض توپوگرافی را ساخته اند.

بدین ترتیب هر حوزه آبخیز در سطح ۲۵ تا ۱۰۰ هزار هکتاری با حجم بارش ویژه خود دارای ۲ تا ۴ زیر حوزه و هر زیر حوزه داری چند آبریز بوده که آبریزها متناسب آب حاصل از چشمه سارها، محل آبادی و سکونت انسان شدند.

ملاحظه می فرمایید حوزه های آبخیز با پوشش درختان جنگلی حسن ویژه ای دارند و آن ساخت چشمه سارهایی که مواد معدنی سنگهای ۶۰۰ – ۵۰۰ – ۴۰۰ میلیون ساله را به روان آبها منتقل کرده و میرسد به زراعت جلگه ها و با محصول زراعی با کیفیت برتر امنیت حیات و غدای ما را تامین می کنند.

بدیهی است با حذف درختان قطور جنگلهای زاگرسی، ایران تورانی و هیرکانی باعث نابودی چشمه سار ها و امنیت حیات و غذای خود شدیم.

اما این پژوهش درسی دارد و آن نیاز مبرم به آموزش با رویکرد دانش بومی جنگل و طبیعت است، که محرومیت از آن آموزش موجب سکوت در مقابل حرافان جاه طلب بی خبر از طبیعت و تداوم تخریب شدیم!