پیش از نیمروز آتشین پنجم خردادماه ته سیگار یک شهروند مسئولیت ناپذیر، دل کوهستان و جان زیستمندان بکرترین و غنی ترین مراتع کوهستانی شهرستان دشتستان از روستای ارغون تا سوک را به آتش کشید. حضور مرتعداران در محل و اطلاع رسانی به موقع و رسیدن روسا و کارکنان ادارات منابع طبیعی بخش های بوشکان و ارم در کمترین زمان ممکن و اقدام به کنترل و جلوگیری از گسترش آتش و پیوستن نیروهای خودجوش مردمی به دل آتش زدند تا شراره های سرکش آتش را مهار کنند. ادارات منابع طبیعی، محیط زیست، فرمانداری، بخشداری ها، ستاد بحران، آتش نشانان مناطق پیرامونی و سایر دستگاهها و سازمانها نیز بسیج شدند.

شرایط توپوگرافی و صعب العبور بودن منطقه و گرمای حدود ۵٠ درجه و بادهای تند و سوزان و کمبود امکانات کار مهار آتش را بسیار سخت می کرد اما فداکاری نیروهای در صحنه بر شدت و سرعت آتش چیره می شد و پس از ۹ ساعت نبرد بی امان و نابرابر با آتش سرانجام عشق به طبیعت و نجات زیستمندان بر شراره های آتش استیلا یافت و شادی بر دل آتش نشانان و آرامش بر پهنه کوهستان نشست.

این آتش که بر دل کوهستان و جان زیستمندانش افتاد تلخی و شیرینی ها و ضعف و قوت هایی داشت:

نقاط قوت و امیدبخش:

✓ اطلاع رسانی به موقع و حضور نیروهای منابع طبیعی بخش های بوشکان و ارم در کمترین زمان ممکن در دو جبهه ارغون و سوک که نقش بسیار مهمی در کنترل آتش داشتند.

✓ حضور مرتعداران منطقه ارغون و سوک و جامعه محلی که انصافاً سنگ تمام گذاشتند و اگر همت و حضور مسئولانه و متعهدانه این غیرتمندان در کنار نیروهای منابع طبیعی نبود گستره آتش بسیار فراتر و غیر قابل پیش بینی بود.

✓ همچون همیشه دوستاران محیط زیست و عاشقان طبیعت از سراسر شهرستان و شهرستانهای نزدیک، جلوه های زیبای میهن دوستی و انسانیت را آفریدند.

✓ نیروهای خودجوش مردمی از شهرها و روستاهای مختلف در محل آتش سوزی جلوه های زیبایی از میهن دوستی و عشق به طبیعت آفریدند.

نقاط ضعف و کاستی ها:

✓ مهمترین ضعف در کمبود نیرو در ادارات منابع طبیعی ارم و بوشکان است. برای نمونه، منابع طبیعی ارم با گستره مأموریتی ۱۸۶ هزار هکتاری مراتع کوهستانی، تنها ۳ نفر(رییس و دو کارمند) نیرو دارد که رفع معضل تأمین نیرو باید به عنوان مهمترین مطالبه در اولویت مسئولان باشد.

✓ همچون همیشه ضعف در مدیریت بحران مشهود است و عدم آمادگی و ناهماهنگی بین مسئولان کار را سخت تر می کند چون از پیش آمادگی رویارویی با آتش نداشتند و هرچند همه در صحنه حضور یافتند اما همچنان کمبود امکانات و عدم نیروهای سازماندهی شده مشهود است.

✓ نبود ستاد کنترل و مهار آتش سوزی های عرصه های طبیعی با وجودی که هر ساله آتش سوزی هایی در عرصه های مرتعی به ویژه کوهستانی در استان را شاهدیم و چنین ستادی ضرورت دارد تا با آمادگی و سازماندهی نیروها و تجهیز امکانات، در هنگام آتش سوزی ها در کمترین زمان بهترین کارآمدی باشد.

✓ رکن اصلی مهار آتش ها در عرصه های طبیعی، نیروهای خودجوش مردمی است که در سالهای گذشته و درپی افزایش روند آتش سوزی ها، تعدادی از هموطنان در این راه جان داده اند و نیروهای غیرسازماندهی شده می تواند پیامدهای غیرقابل جبرانی داشته باشد کما اینکه در همین آتش سوزی هم دو سه نفر مصدوم داشت.

✓ نیروهای خودجوش مردمی باید سازماندهی، آموزش دیده و بیمه شوند تا ضمن کاهش خطرات و حوادث انسانی احتمالی، در صورت بروز حادثه زیر چتر حمایتی باشند.

✓ روانه کردن نیروهای خودجوش در قالب تیم های چندنفره و بدون قابلیت رصد شدن و با آتش کوب های دستی یا سرشاخه های درختان، چندتا آب معدنی و لباس نامناسب و در اوج نا ایمنی برای مهار آتش می تواند زیانهای غیرقابل جبران داشته باشد کما اینکه هر ساله در سطح کشور شاهد چنین حوادثی هستیم.

✓ تیم های چند نفره را باید حتماً یک نفر اهل منطقه و آشنا به جغرافیای منطقه همراهی کند.

✓ عدم پشتیبانی تیم های چند نفره مهار آتش در هنگام عملیات کنترل و مهار و غالباً ارتباط شان با مدیریت بحران قطع است و در صورت بروز هر حادثه ای، کار امداد و نجات بسیار سخت و زمانبر است. افزون بر این، حتی تأمین آب خوردن برای نیروهای مهار آتش هم بدرستی انجام نمی شود.

✓ وجود تیم های مهار جایگزین تا در صورت ادامه یافتن دامنه آتش و زمانبر شدن عملیات مهار، جایگزین تیم های اولیه گردند چون شرایط توپوگرافی منطقه و نبرد با آتش سبب تحلیل توان نیروهای مهار می گردد و تجربه نشان داده که بیشتر حوادث انسانی در مهار آتش سوزی های عرصه های کوهستانی هرچه زمان عملیات مهار به درازا کشد درصد حوادث زیادتر می شود.

✓ بسیاری از درختان محدوده آتش سوزی که کم سوخته و قابل احیا هستند رها می شوند در صورتی که گروه هایی باید برای پس از مهار در راستای نجات بخشی گونه های درختی، در محل باشند و ضمن پایش منطقه کارهای احیابخشی انجام دهند.

فراموش نکنیم که امسال از گرمترین سالهای قرن است و شدت گرمای بی سابقه و بادهای سوزان زمینه ساز حوادث مشابه است و راه اندازی ستاد مهار آتش در استان و شهرستان های استان یک ضرورت است تا با ایجاد ساختاری تخصصی و ویژه برای رویارویی با آتش های احتمالی پیش رو است تا مهار آتش با کمترین آسیب و بهترین و کم هزینه ترین شکل ممکن انجام شود.