سنگال از اواسط قرن نوزدهم به مستعمره فرانسه تبدیل شد و بندر داکار به یکی از مهم‌ترین مراکز راهبردی فرانسه در آفریقا بدل گشت.
در سال ۱۹۶۰، سنگال رسماً از فرانسه مستقل شد، اما حضور نظامی و اطلاعاتی فرانسه همچنان ادامه یافت.
پایگاه کمپ گیل (Camp Gallieni) در نزدیکی داکار، از مهم‌ترین مقرهای نظامی فرانسه در منطقه بود که هم کاربرد آموزشی و هم پشتیبانی لجستیکی داشت.
فرانسه از این پایگاه برای آموزش نیروهای محلی، مدیریت عملیات منطقه‌ای، و نیز نظارت بر تحولات غرب آفریقا استفاده می‌کرد.

🔹 تحلیل راهبردی:
۱٫ موج جدید استقلال‌طلبی واقعی:
در سال‌های اخیر، کشورهای آفریقای غربی، به‌ویژه اعضای اتحاد جدیدی مثل مالی، بورکینافاسو، نیجر و گینه، شروع به اخراج نظامیان فرانسوی کردند. سنگال، که همواره یکی از متحدان نسبتاً ملایم‌تر فرانسه بوده، اکنون نیز این مسیر را با تحویل پایگاه کمپ گیل ادامه داده است.

۲٫ رشد احساسات ضدفرانسوی:
در بسیاری از کشورهای آفریقایی، مردم و سیاستمداران از «نئوکلنیالیسم فرانسوی» انتقاد دارند. تداوم حضور نظامی، دخالت در سیاست داخلی کشورها، و وابستگی پولی به فرانک CFA (که تحت کنترل خزانه‌داری فرانسه است)، باعث تشدید احساسات ضدفرانسوی شده است.

۳٫ جایگزینی قدرت‌های جدید:
با کاهش نفوذ فرانسه، کشورهایی مانند چین، روسیه، ترکیه و امارات در حال پر کردن خلأ ایجاد شده هستند. واگنر روسیه در کشورهای حوزه ساحل جای فرانسه را گرفته، چین در زیرساخت‌ها و تجارت حضور پررنگ دارد، و ترکیه نیز در حال گسترش نفوذ فرهنگی، اقتصادی و نظامی خود است.

۴٫ نظامی‌زدایی و استقلال واقعی سیاسی:
تحویل پایگاه‌های نظامی به ارتش‌های ملی، بخشی از فرآیند بازیابی حاکمیت ملی در بسیاری از کشورهاست. سنگال اکنون می‌تواند نیروهای نظامی خود را مستقل‌تر از گذشته سازمان‌دهی کند و سیاست خارجی خود را با دست بازتری شکل دهد.

دلایل اهمیت سنگال برای فرانسه:

۱. موقعیت جغرافیایی بی‌نظیر سنگال:
سنگال غربی‌ترین کشور آفریقا است و شهر داکار نزدیک‌ترین بندر به قاره آمریکا محسوب می‌شود.
این موقعیت باعث می‌شد سنگال نقطه‌ای حیاتی برای تجارت اقیانوسی، ترانزیت دریایی، و کنترل مسیرهای استعماری باشد.
داکار به‌عنوان دروازه آفریقا به اقیانوس اطلس، در قرن ۱۹ و ۲۰ به مرکزی برای کشتی‌های فرانسوی، خطوط تلگراف دریایی و ارتباط با مستعمرات دیگر فرانسه (مانند گویان، کارائیب و هند غربی) تبدیل شد.

۲. مرکز استعماری فرانسه در غرب آفریقا:
سنگال مهم‌ترین پایگاه فرانسوی‌ها در منطقه موسوم به Afrique occidentale française (AOF) یا «آفریقای غربی فرانسه» بود.
در داکار مقر فرماندهی کل و اداره مستعمراتی فرانسه برای کل منطقه (شامل مالی، گینه، ساحل عاج و…) قرار داشت.
سنگال نقش «مغز اداری و سیاسی» امپراتوری استعماری فرانسه در آفریقا را بازی می‌کرد.

۳. پایگاه نظامی و دریایی حیاتی:
فرانسه از سنگال به‌عنوان یک پایگاه نظامی پیشرفته در منطقه ساحل (Sahel) استفاده می‌کرد.
کمپ‌های نظامی مانند کمپ گیل، انبار لجستیکی برای عملیات‌های نظامی در سراسر آفریقا بودند.
از داکار، فرانسه می‌توانست بر کشورهای اطراف مثل مالی، گامبیا، گینه بیسائو و حتی اقیانوس اطلس نظارت داشته باشد.

۴. منبع نیروی انسانی وفادار:
سنگال از معدود مستعمرات آفریقایی بود که برخی از ساکنانش (مثلاً در داکار، سنت لوئیس) تابعیت فرانسوی داشتند.
هزاران سرباز سنگالی در جنگ‌های جهانی اول و دوم در ارتش فرانسه جنگیدند (معروف به Tirailleurs Sénégalais).
سنگال از دید فرانسوی ها ، مستعمره‌ای وفادار و قابل‌اعتماد بود که به حفظ اقتدار استعماری پاریس کمک می‌کرد.

۵. مرکز فرهنگی و زبانی فرانسه در آفریقا:
فرانسه، سنگال را به عنوان الگویی برای فرهنگ‌سازی فرانسوی در آفریقا در نظر گرفته بود.
دانشگاه‌ها، آموزش زبان فرانسوی، نهادهای ادبی و رسانه‌ای فرانسوی ابتدا
در سنگال گسترش یافتند.
نویسندگان، روشنفکران و سیاستمداران بزرگ آفریقا (مثل لئوپولد سدار سنگور) از سنگال برخاستند و در چارچوب فرهنگی فرانسه رشد کردند.

۶. سنگال؛ الگویی برای «استعمار نرم»:
برخلاف برخی مستعمرات با جنبش‌های استقلال‌طلبانه خشن، سنگال تا مدت‌ها رابطه‌ای «معتدل» با فرانسه داشت.
مدل سنگال به فرانسه اجازه می‌داد در ظاهر استقلال را بپذیرد، اما در عمل نفوذ فرهنگی، اقتصادی و نظامی‌اش را حفظ کند (نئواستعمار).

علی ایحال سنگال برای فرانسه نه‌تنها یک مستعمره ساده، بلکه مرکز فرماندهی امپراتوری فرانسه در آفریقای غربی، پایگاه دریایی راهبردی، منبع سربازان وفادار، و پایگاه فرهنگی فرانسوی‌سازی قاره سیاه بود. به همین دلیل، خروج نهایی فرانسه از سنگال پس از ۶۵ سال (و حتی قرن‌ها نفوذ) نه یک تحول کوچک، بلکه پایان نمادین سلطه فرانسه بر کل غرب آفریقا به‌شمار می‌رود.

بنابراین تحویل پایگاه کمپ گیل، نه فقط پایان یک حضور نظامی، بلکه پایان یک نماد استعمار مدرن است. اگرچه روابط سنگال و فرانسه هنوز کاملاً قطع نشده، اما این گام نشان می‌دهد که حتی کشورهای معتدل آفریقایی نیز در حال بازتعریف رابطه خود با استعمارگران دیروز هستند.
آفریقا دیگر پذیرای سربازان خارجی نیست؛ بلکه به دنبال سربلندی و استقلال واقعی است.