بوشهر-فاطمه زارع زاده

مردادماه ۱۲۹۴در حالی که جهان درگیر جنگی فراگیر شده بود شعله‌های آن از اروپا به سایر نقاط عالم سرایت کرد و هزاران کیلومتر آن طرف‌تر گوشه‌ای از آسیای غربی، ناوگان بریتانیای کبیر در سواحل بوشهر سربازان متجاوز خود و مزدوران مستعمره‌اش یعنی هندوستان را به قصد اشغال بخشی از خاک ایران عزیز پیاده کرد. بوشهر اشغال شد اما این پایان ماجرا نبود چون که در چند فرسنگی بوشهر، روستایی کوچک به نام دلوار، مردان غیور و شیرزنانی روزگار می‌گذراندند که خواب متجاوزان را به کابوس و این خاک را به گورستان اجسادشان بدل کردند. به قول «سید طالب هاشمی» شاعر محلی سرای جنوب:

خبردارم جِر پِی انگلیست

فداكاری و ایثار رئیست

خبر دارم كه چَنتا انگلیسی

لِشش تو بند وگاوند تو پیسی

رهبر قیام مسلحانه مردم مبارز تنگستان، دشتی و دشتستان کسی نبود جز «رئیسعلی دلواری» کدخدای دلوار. او بار‌ها به اردوی انگلیسی‌ها شبیخون زد و با جنگ پارتیزانی دمار از روزگار این دشمن غدار درآورد و سرانجام در راه دفاع از وطن در ۱۲شهریور سال۱۲۹۴ با تحریک و دسیسه «مستر چیک» کنسول وقت انگلیس به دست یک خائن وطن فروش شربت شهادت سر کشید. این گونه بود که حماسه دلیران تنگستان و جنگاوران دلواری در شاهنامه میهن دوستی و وطن پرستی ماندگار شد.

از آن زمان ۱۱۰سال می‌گذرد. ۱۲شهریور در تقویم ملی به نام روز مبارزه با استعمار نامگذاری و ثبت شد. اما از زادگاه این دلیرمرد و سایر دلاوران دلواری چه می‌دانیم و در بستر حوادث اکنون روزگارش چگونه می‌گذرد؟

روستای کوچک دلوار آن روز‌ها که در فاصله ۳۶کیلومتری از مرکز استان قرار دارد در سال ۱۳۷۵ به شهر تغییر وضعیت داد و اکنون با حدود۶هزار نفر جمعیت نسبت به روستای که آن روز‌ها بود حال و روز بهتری ندارد.

«حسین نامور»از بازماندگان شهید رئیسعلی دلواری با بیان این که تاریخ مقاومت جنوب بر علیه استعمارگران انگلیسی در حدود یک قرن پیش با نام دلوار و آوازه دلاورمردی‌های زنان و مردان این خطه گره خورده است به نخل و دریا می‌گوید: مقاومت و نهضت مبارزه با استعمارگران در حدود ۱۱۰سال پیش که با شهادت رئیسعلی دلواری از سران مبارز و وطن پرست جنوب تداوم پیدا کرد در سالیان اخیر و در مناسبت سالروز این شهید با اجرای برنامه‌های بزرگداشت و یا گرامی داشت همراه است اما با این اوصاف تحولات عمرانی و اقتصادی و یا حتی اجتماعی منطقه چندان تغییری به سمت بهبودی اوضاع نکرده است هر چند نباید از خدمات ماندگار انقلاب اسلامی در دوره‌های مختلف صرف نظر کنیم اما با این وجود، تقویت زیرساخت‌های شهری و توسعه و عمران آبادانی بندر دلوار آن طور که باید و شاید و مورد انتظار ساکنان و اهالی دلوار باشد محقق نشده است.

وی می‌افزاید: دلوار با پیشینه تاریخی و دفاعی که دارد این حق را دارد تا از قطار پرشتاب توسعه عقب نماند این در حالی است که موقعیت بندری و گردشگری بی‌نظیری دارد و در صورت داشتن برنامه جامع و راهبردی می‌تواند به پیشرفت و رفع تنگنا‌های اشتغال و رونق اقتصادی اهالی دلوار به ویژه جوانان‌امیدوار بود.

نامور ادامه می‌دهد: تنها امتیازی که به دلوار داده شد این بود که برای تغییر وضعیت آن به شهر از میزان جمعیت پایین آن صرف نظر شد و با این شرایط به شهر تبدیل شد. اما طرح تفصیلی شهر ۸سال است معطل تصویب است و به تازگی قرار شده طرح هادی که معمولاً برای روستا‌ها اجرا می‌شود در مورد دلوار عملیاتی شود.

وی با اشاره به برخی مطالبات مردم دلوار که به دلیل کمبود اعتبار و یا وعده‌های بی‌سرانجام روی زمین مانده به نخل و دریا می‌گوید: اسکله دلوار از ۱۲سال پیش که قرار بود تکمیل و مورد استفاده صیادان و دریانوردان این بخش قرار بگیرد هنوز به اتمام نرسیده و معلوم نیست تکلیف آن چه می‌شود. شغل اصلی اهالی صیادی و تجارت دریایی است تعیین تکلیف اسکله دلوار می‌تواند در معیشت این منطقه تأثیر زیادی داشته باشد و روزی خانوار‌های دلواری تأمین شود. افزون بر این هرساله که قرار است مراسم گرامیداشت شید دلواری را برگزار کنیم با نبود فضای مناسب روبرو هستیم این در حالی است که کلنگ احداث مجتمع فرهنگی در اواخر دولت دهم بر زمین‌زده شد اما به حال خود ر‌ها شد اگر این مجتمع احداث شود حداقل نیاز‌های فرهنگی جوانان این شهر هم برآورده می‌شود. حداقل برای برنامه‌های همایش و گرامیداشت دیگر نگران فضا و جا نخواهیم بود.

«حسین نامور» همچنین با بیان این که پرداختن به ابعاد مختلف قیام تنگستانی‌ها در مقابله با بیگانگان نیازمند تأسیس بنیادی به نام شهید رئیسعلی دلواری است تا بتواند محوریت برنامه‌های مناسبتی و پژوهشی درباره قیام ملی جنوب را داشته باشد اما این پیشنهاد واضح ما همچنان اراده‌ای برای اجرایی شدن و تحقق بر آن متصور نیست می‌افزاید: مادامی که برنامه جامع و اقدام راهبردی برای زنده نگاه داشتن یاد دلاوری‌ها و جان فشانی‌های دلیران تنگستان وجود نداشته باشد نمی‌توان به نتیجه ملموس و قابل انتظاری دست پیداکرد و نیاز است تا کار از دست دستگاه‌های متعدد فرهنگی و حاکمیتی خارج و به یک نهاد مثل بنیاد شهید رئیسعلی دلواری سپرده شود در این صورت می‌توان به نتایج مطلوب و دلخواه دست پیدا کرد.

نکته:

صدور مجوز قایق های صیادی و ساماندهی موتور لنج های  دلوار از مهم ترین مطالبات مردم ساحل نشین دلوار است که سالهاست به دلیل ممانعت اداره بنادر و دریانوردی از صدور مجوزهای مورد تقاضای اهالی اجتناب شده و به بیکاری بیشتر جوانان منطقه دامن زده است.به طوری که پیگیری های مردمی و مسئولان محلی برای رفع این مشکلات تاکنون ره به جایی نبرده است