ساعت ۱۴/۳٠ سخنرانان همایش دکتر آخانی، دکتر خیرخواه، دکتر طهماسبی، دکتر مظفری زاده و حسن باغبانی با همراهی دکتر مهدی تنها زیارتی رییس محیط زیست سازمان منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس و شماری از روسای محیط زیست پالایشگاهها و پتروشیمی های مستقر در منطقه راهی عمارت شیرینه در تنگه شیرینه کوه بیرمی شدیم. در حالیکه آفتاب غروب کرده بود و سیاهی بر کوهستان چیره و ستارگان به زیبایی جلوه گری می کردند، اتوبوس به تنگه شیرینه رسید، همراهان پیاده و راهی عمارت شدیم. از ابتدای تنگه، عمارت چراغانی شده ای نمایان شد. عمارت شیرینه که قدمت تاریخی دارد و از میراث تاریخی و فرهنگی ثبت شده است. پیرامون عمارت درختان نخل، لیمو، کُنار، کهور، ابریشم و … فضایی زیبا آفریده بود. گروهی از اعضای پویش نجات بیرمی به پیشواز میهمانان آمدند. پرسنل اداره حفاظت محیط زیست شهرستان دشتی هم بودند. در طبقه زیرین عمارت که فرش شده است اقامت گزیدیم. فضایی بسیار زیبا که همچون تونل زمان، انسان را به به دل تاریخ می برد و بوی کهنگی و دیرینگی فرهنگ و هویت منطقه می دهد، مردمانی که با فرهنگ، ادب ایستادگی و نستوهی شهره اند. محفلی بسیار صمیمی و انسانهای باصفا و بی ریا انجمن شدند تا شبی مانا را رقم زنند. مدیرکل و معاونین اداره کل حفاظت محیط زیست استان هم آمدند.

محمد غریبی که از جوانمردان طبیعت دوست است با گویش شیرین دشتیاتی از چگونگی شکل گیری پویش نجات بیرمی و کار بزرگی که برای دفاع از تنگه شیرینه در برابر معدن کاوی رقم خورد، سخن گفت. ایستادگی شیرزنان و رادمردان خورموج که دوستاران محیط زیست سراسر استان هم به آنان پیوستند و کاری کردند که می توان بر آن نام حماسه نهاد. روایت ۷۵۶ روز ایستادگی در برابر معدن کاو و ناگزیر کردن معدن کاو به ترک تنگه شیرینه و پیروزی شیرین محافظان تنگه شیرینه و تلخ کامی غارتگران طبیعت که بسیار شنیدنی و عبرت آموز است.

حسین باغبانی بسیار شیوا و زیبا با ادبیاتی فاخر از ارزشمندی و جایگاه عمارت و تنگه شیرینه و کوه بیرمی و پیوند ژرف فرهنگی و تاریخی مردم با شیرینه و بیرمی گفت و حاضران را به وجد آورد. روایت پیوند فرهنگ و مطالبه گری و تبدیل عمارت شیرینه به محفل ادبی و مطالبه گری . کاری که در کمتر جایی می توان نمونه آن را یافت. از بی مهری ها و تنگ نظری های متولیان تا حمایت ها و حماسه همدلی مردمی و پایان شیرین تنگه شیرینه و آغاز آبادانی و رویش نهضت حفاظت از بیرمی و احیای زیستگاه بی نظیرش و بازگشت حیات وحش به زیستگاه بیرمی گفت.

دکتر حسین آخانی به بزرگی و ارزشمندی کار مدافعان طبیعت در قالب پویش نجات بیرمی پرداخت و از نقش همبستگی و ایستادگی مردم و جامعه فعالان در برابر دست اندازان به محیط زیست سخن گفت. آخانی با یادآوری ایستادگی مردم دشتستان در برابر راه راه اندازی پتروشیمی دشتستان و اینکه مردم استان بوشهر به ویژه کنشگران محیط زیستی استان به بلوغ رسیده اند و حاضر به نابودی دارایی های طبیعی خود با صنایع نابودگر طبیعت نیستند و این پویش های زیست محیطی در گستره استان بوشهر بسیار امیدوار کننده است.

عبدالرحمن مرادزاده مدیر کل و حاج حیدر فقیه معاون اداره کل حفاظت محیط زیست استان بوشهر ضمن قدردانی از حاضران و همچنین تقدیر از پویشگران نجات بیرمی، از تنوع زیستی و مسایل محیط زیستی منطقه بیرمی و اقدامات صورت گرفته در این منطقه گفتند و خواستار حمایت همه جانبه و تمام قد صنایع از فعالیت های محیط زیستی شدند و راه نجات محیط زیست را در مشارکت در حفاظت عنوان کرد.

گفتگوهای خوب و ارزنده و درس آموزی بود. خوان پویشگران نجات بیرمی گسترده شد و شام خوردیم و شعر خوانی و خاطره گویی و… توسط حاضران بخش بعدی برنامه بود. عده ای از همراهان که از خورموج تشریف آورده بودند، برگشتند و بقیه همانجا خوابیدیم.

تنگه شیرینه بدلیل سایه نشینی قله بیرمی از جاهایی است که برآمدن خورشید از ستیغ بیرمی دیرتر از مناطق پیرامونی است، جمع مشتاقان طبیعت زودتر از برآمدن آفتاب برخاستند تا تماشاگر طلوع زیبای بیرمی و تنگه شیرینه باشند. با برآمدن آفتاب راهی تنگه تکاب و جایی که معدن کاو به نبرد با طبیعت و بهر غارت بیرمی آمده بود، شدیم. مسیری بسیار زیبا با تنوع گیاهی خاص و نوای روح نواز پرندگان که سکوت کوهستان را می شکست.

دکتر حسین آخانی درباره تنوع گیاهی منطقه، نقش درختان و گیاهان و مراتع در پایداری زیست بومی منطقه و همچنین معرفی گونه های موجود در مسیر توضیحات ارزشمندی دادند. برادران باغبانی (حسین و حسن) نیز درباره چگونگی ورود معدن کاو و نقشه و طرحی که برای تاراج این زیست بوم و زیستگاه ارزشمند حیات وحش داشتند و همچنین اقدامات حفاظتی که پویشگران نجات بیرمی انجام داده اند، سخن گفتند.

در بخشی از مسیر گفتگوی ویژه و تخصصی درباره تمدن دیرپای این منطقه و تراس بندی های قدیمی صورت گرفت و نظرات برادران باغبانی و دکتر آخانی، دکتر خیرخواه و دکتر مظفری زاده از زوایای گوناگون به این ماجرا شنیدنی و درس آموز بود.

برگشتیم و در عمارت شیرینه صبحانه خوردیم و ساعت ۹/۳٠ هرچند دل مان در عمارت و تنگه شیرینه بود اما با عمارت و تنگه و حافظانش بدرود گفتیم و از تنگه خارج شدیم. ابتدای تنگه درحالیکه ساعت از ۱٠ گذشته بود سوار اتوبوس شدیم و راهی منطقه دشت پلنگ شدیم. از دشت میانکوهی زیبا و سرسبز لاور رزمی و تنگه سِدَر که گذشتیم و گردنه ها و فراز و فرودها و پیچ و خم های زیبا را که پشت سر نهادیم، نرسیده به روستای سهو به منطقه ای رسیدیم که در گذشته تراس بندی هایی بشر ساخت با هدف کشاورزی ایجاد شده است و برادران باغبانی بر اساس چنین پدیده هایی فرضیه ای مطرح کرده اند که بدلیل گستردگی جغرافیایی که این سازه های کوچک بشرساخت وجود دارد و در گذشته چنین می کرده اند بنابراین امروز بهترین گزینه برای آبخیزداری همین روش است و آن را آبخیزداری باستانی می نامند که مخالفان زیادی دارد و البته مهندسان سازه ای و حامیان طرحهای سازه ای آبخیزداری از مدافعان آن هستند.

ضمن بازدید از این منطقه و تبادل نظرات کارشناسان و همچنین بازدید از دو سازه آبخیزداری در همان منطقه و گفتگو پیرامونی اثرات و پیامدهای آنها، ساعت ۱۳/۴۵ سوار بر اتوبوس و به روستای مِلِ گُل برگشتیم. برادران باغبانی در خانه پدری میزبان بودند و سفره داری کردند و ناهار خوردیم و استراحتی کردیم و ساعت ۱۶ برنامه پایان یافت و برخی عزیزان راهی بوشهر و گروهی دیگر به عسلویه برگشتند.

برنامه ای ۲ روزه که روز نخست به ارائه استادان گرانقدر گذشت و پس از آن به حضور در طبیعت و بازدید میدانی و تحقیقی سپری شد و این ابتکار ارزشمند سازمان منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس و دبیرخانه جایزه «تحـول سبــز» رویــش، ستودنی است و امید آنکه این برنامه ها استمرار داشته باشد.