۲۸, آبان,۱۴۰۴ | ۱۰:۰۴ ب.ظ
6771
45
بدون دیدگاه
پنج شنبه ۲۹ آبان ۱۴۰۴ | 01:10
سر تیتر خبرها
صفحه اصلی ›
› نابودی خور یعنی بریدن ریشه فرهنگی مردمان ساحل
مهدی احمدی _ کنشگر محیط زیست
پایگاه محیط زیستی و فرهنگی اجتماعی «سپهــر جنــوب»
در بندرهایی چون کنگان، دیر و عسلویه، خورها نه فقط منبع طبیعی بلکه بخشی از هویت مردم هستند؛
جایی برای ماهیگیری، قایقرانی، سبدبافی، آوازهای دریایی و داستان‌های محلی.
نابودی خور یعنی بریدن ریشه فرهنگی مردمان ساحل.
خور به شاخه های آبی گفته می شود که از سمت دریا به سمت خشکی سرریز می شوند. در واقع گذرگاه طبیعی بین خشکی و دریاست، جایی که آب شور دریا با آب شیرین یا شورابه‌های سطحی درهم می‌آمیزد.
این ناحیه، مرز زنده دو جهان است:
دریا و خشکی، آرامش و جنبش، نمک و گل.
۱- زیستگاه طلایی برای آبزیان:
خورها مانند مهد کودک (تولد و پرورش ماهی‌ها و میگوها) عمل می‌کنند.
آب کم‌عمق و پوشش گیاهی (مانند مانگرو یا حرا) پناهگاهی امن برای تخم‌ریزی و رشد نوزادان آبزیان است.
بیش از ۷۰٪ از گونه‌های اقتصادی ماهیان خلیج فارس در مرحله‌ای از زندگی‌شان از خورها استفاده می‌کنند.
بدون خورها، چرخه حیات بسیاری از گونه‌های دریایی قطع می‌شود.
۲- پناهگاه پرندگان مهاجر:
خورهای بندر کنگان و اطرافش، هر زمستان پذیرای صدها گونه پرنده مهاجرند،
از فلامینگو و حواصیل تا پرستوهای دریایی و کفچه‌نوک‌ها.
این خورها نه‌تنها زیستگاه، بلکه ایستگاه استراحت و تغذیه در مسیر مهاجرت جهانی پرندگانند. به همین دلیل، نابودی یا ساخت‌وساز در این نواحی، تهدیدی مستقیم برای تنوع زیستی پرندگان است.
۳- نقش کلیدی در تصفیه طبیعی آب:
خورها مانند فیلتر طبیعی زمین عمل می‌کنند. گیاهان و رسوبات آن‌ها، مواد آلاینده و فلزات سنگین را از آب جذب می‌کنند و باعث شفاف‌تر و سالم‌تر شدن آب دریا می‌شوند. در واقع، هر خور یک «آزمایشگاه تصفیه‌گر طبیعی» است که تعادل شیمیایی خلیج فارس را حفظ می‌کند.
۴- حفاظت از سواحل در برابر فرسایش:
خورها و گیاهان ساحلی‌شان (به‌ویژه درختان حرا و گز) با تثبیت خاک و شکستن امواج، مانع از فرسایش ساحل و پیش‌روی آب دریا به خشکی می‌شوند. در نبود آن‌ها، ساحل به‌تدریج از بین می‌رود، امواج شدیدتر می‌شوند و سکونتگاه‌های انسانی آسیب می‌بینند.
۵- نقش اقلیمی و زیست‌محیطی:
خورها در چرخه کربن نقش دارند. گیاهان این مناطق مقدار زیادی دی‌اکسیدکربن را جذب و در خاک رسوب می‌کنند (پدیده‌ای به نام Blue Carbon). در نتیجه، به کاهش گرمایش زمین کمک می‌کنند. همچنین چون تبخیر سطحی بالایی دارند، در تنظیم رطوبت و اقلیم ساحلی نقش مهمی دارند.
۶- ارزش فرهنگی و بومی:
در بندرهایی چون کنگان، دیر و عسلویه، خورها نه فقط منبع طبیعی بلکه بخشی از هویت مردم هستند؛
جایی برای ماهیگیری، قایقرانی، سبدبافی، آوازهای دریایی و داستان‌های محلی.
نابودی خور یعنی بریدن ریشه فرهنگی مردمان ساحل.
☆ تهدیدهای امروز:
✓ تصرف و خشکاندن خورها برای ساخت‌وساز و صنایع
✓ ورود پساب صنعتی و نفتی
✓ بی‌توجهی به ارزش اکولوژیکی در برنامه‌ریزی شهری.
این موارد باعث کاهش اکسیژن، مرگ ماهیان، و از بین رفتن زیستگاه‌های طبیعی می‌شود.
انتهای پیام/
شماره جدیدهفته نامه نخل و دریا
هفته نامه نخل و دریا
هفته نامه نخل و دریا
