در دنیای هنر، برخی از هنرمندان نه‌تنها خالق آثار زیبا هستند، بلکه راویان فرهنگ و تاریخ نیز محسوب می‌شوند. موسی عبدی، یکی از این هنرمندان است که با دستان توانمند خود، روایتگر داستان‌های ماندگار سرزمینش شده است. او با بیش از یک دهه تجربه در هنر مجسمه‌سازی، تلاش کرده است تا هویت ملی و فرهنگی ایران را در آثارش منعکس کند. از ساخت مجسمه‌های رئال تا خلق المان‌های شهری، او همواره در جستجوی راهی برای زنده نگه داشتن نام بزرگان این دیار بوده است. در این گفتگو، با این هنرمند توانا درباره مسیر هنری‌اش، آثار برجسته‌اش و اهمیت مجسمه‌سازی در حفظ هویت ملی به گفتگو نشسته‌ایم.

لطفاً مختصری از خودتان بگویید.

موسی عبدی هستم، یک مجسمه‌ساز از میان هزاران هنرمند ایرانی که عاشق و دلبسته مادر زیبایمان ایران زمینم. ۳۳ سال دارم و بیش از ۱۰ سال از عمرم را در حوزه هنر مجسمه‌سازی سپری کرده‌ام. بیشتر آثارم به سبک رئال هستند و تحصیلاتم در رشته معماری، مسیر هنری‌ام را در ساخت المان‌ها و مجسمه‌های شهری تسهیل کرده است. به همراه همکارم، آقای عباسپور، بیش از ۱۰۰ اثر هنری را در نقاط مختلف کشور اجرا کرده‌ایم و علاوه بر ایران، در ترکیه و امارات نیز فعالیت‌هایی داشته‌ایم.

اخیراً اثری از شما با عنوان \”اقوام نگهبانان ایران\” منتشر شده است. درباره آن توضیح دهید.

این پروژه در موزه دفاع مقدس تبریز اجرا و نصب شده است و شامل مجسمه‌هایی از ۱۰ شخصیت برجسته تاریخ معاصر ایران است؛ پنج نفر از دوره مشروطه و پنج نفر از شهدای جنگ تحمیلی:

– ستارخان

– رئیسعلی دلواری

– سنجرخان

– دادشاه

– میرزا کوچک‌خان جنگلی

– شهید مهدی باکری

– شهید محمد جهان‌آرا

– شهید صیاد شیرازی

– شهید قاسم میر حسینی

– شهید محمود‌امان‌اللهی

این اثر با تلفیق نمادین شخصیت‌های تاریخی از اقوام مختلف کشور عزیزمان ایران، پیوندی میان دوره مشروطه تا معاصر را به نمایش می‌گذارد. در چیدمان آن، ستارخان و رئیسعلی دلواری سوار بر اسب در پیشانی اثر قرار گرفته‌اند، و در مقابل آن‌ها دو اسب دیگر که نماد ظلم و استعمار هستند، بر زمین افتاده‌اند. این مفهوم نشان‌دهنده شکست همیشگی استعمارگران در برابر همبستگی و اتحاد اقوام ایرانی است.

جنس و روند ساخت این اثر چگونه بوده است؟

موسی عبدی کارفرمای اثر موزه دفاع مقدس آذربایجان شرقی است و پس از سفارش کار، ابتدا مجسمه‌ها در ابعاد طبیعی و با گچ یا گل رس در شهر اردبیل مدلسازی شدند. مدت زمان مدلسازی اثر حدود یک سال بود. پس از قالب‌گیری، این آثار به فایبرگلاس تبدیل و سپس در موزه دفاع مقدس تبریز نصب شدند که مراحل ساخت و نصب این مجموعه دو ماه طول کشید.

طراحی اولیه این پروژه از چه کسی بود؟

این اثر حاصل همفکری ما با مجموعه موزه دفاع مقدس و تحت نظارت جناب آقای حسن نجفی طراحی و اجرا شد. اثر مجموعه بزرگی از ده شخصیت برجسته تاریخی ایران است که تأکید خاصی بر شخصیت و کاراکتر شهید رئیسعلی دلواری دارد. این پروژه نتیجه همکاری بنده و آقای حسین عباسپور است و پس از بررسی‌های مختلف به تأیید نهایی رسید.

با توجه به اینکه تصویری از شهید دلواری موجود نیست، برای خلق چهره و آفرینش صورت تندیس از چه الهام گرفته‌اید؟

چند تصویر منسوب به‌ایشان وجود دارد، اما کیفیت این عکس‌ها پایین است. ما با اقتباس از کلیات این تصاویر، جزئیاتی را با خلاقیت هنری خود اضافه کردیم تا بتوانیم چهره‌ای نزدیک به واقعیت اما دارای عمق هنری خلق کنیم. در این فرآیند، تلاش کردیم روحیه مبارزاتی و شخصیت استوار رئیسعلی دلواری را در تندیس منعکس کنیم، به‌گونه‌ای که بیننده هنگام مشاهده آن، ‌ایستادگی و شجاعت این قهرمان ملی را احساس کند.

چرا استفاده از شخصیت‌های تاریخی در هنر مجسمه‌سازی اهمیت دارد؟

یکی از رسالت‌های هنر، زنده نگه داشتن تاریخ و هویت ملی است. شخصیت‌های تاریخی ایران، نمادهای‌ایستادگی و هویت فرهنگی ما هستند. وقتی اثری هنری از این شخصیت‌ها ساخته می‌شود، نسل‌های جدید بیشتر با این چهره‌های تأثیرگذار آشنا می‌شوند و هویت فرهنگی خود را بهتر می‌شناسند.

شناخت شما از شخصیت و مبارزات رئیسعلی دلواری چیست؟

رئیسعلی دلواری را بوشهریان عزیز بیشتر و بهتر از من می‌شناسند چرا آن‌ها در محیطی زندگی کرده‌اند که شهید دلواری در آنجا قدم گذاشته، نفس کشیده و مظلومانه به شهادت رسیده است. او مبارزی شجاع بود که در راه آزادی میهن در مقابل متجاوزان و استعمارگران خارجی‌ایستادگی کرد. رئیسعلی دلواری از بنیان‌گذاران مشروطه‌خواهی در جنوب کشور، به‌ویژه بوشهر بود و با روحیه ظلم‌ستیز خود، سپاه قدرتمند انگلیس را به مبارزه طلبید.

او یک روستایی ساده از دیار تنگستان بود که با دیدن ظلم و ستم پادشاهان و استعمارگران، قیام خود را آغاز کرد. مردم منطقه با جان و دل از او حمایت کردند، زیرا رئیسعلی نماینده‌ای از خواسته‌های آنان برای استقلال و آزادی بود. او با تعداد اندکی از هم‌رزمانش توانست در نبرد‌های متعددی انگلیسی‌ها را زمین‌گیر کند و نامش را در تاریخ ایران جاودانه سازد. روح بزرگ و مبارز او هنوز در جای‌جای این میهن عزیز، به‌ویژه در استان بوشهر، جاری است و به هموطنانش درس مقاومت و‌ایستادگی در برابر ظلم را می‌دهد.

شهادت مظلومانه رئیسعلی دلواری نشان‌دهنده فداکاری و ایثارگری او بود. او نه‌تنها برای سرزمین خود، بلکه برای تمام ایرانیان، نمادی از‌ایستادگی در برابر استعمار است. آثار هنری که به یاد او ساخته می‌شوند، از جمله مجسمه‌ای که در مجموعه \”اقوام نگهبانان ایران\” قرار دارد، ادای احترامی است به قهرمانی که در راه وطن جان خود را فدا کرد.

گردآوری چنین آثاری در تبریز و دیار سردار ملی و سالار ملی چه تأثیری در انسجام فرهنگی ایران دارد؟

ایران متشکل از اقوام مختلفی است که همه آن‌ها در عشق به میهن مشترک‌اند. برای یک ترک اصیل آذربایحان به عنوان یک ایرانی، رئیسعلی دلواری به اندازه ستارخان‌ها و شهید باکری‌ها ارزشمند است زیرا همه این عزیزان برای حفظ خاک پاک و مقدس سرزمینمان جانشان را از دست داده‌اند. نمایش این آثار در نقاط مختلف کشور می‌تواند پیوند‌های فرهنگی و انسجام ملی را تقویت کند.

چه وجه اشتراکی بین رئیسعلی دلواری، ستارخان و باقرخان می‌بینید؟

هر سه این شخصیت‌ها در برابر استعمارگران و حکومت‌های تمامیت‌خواه مبارزه کرده‌اند و متأسفانه به شکل مظلومانه‌ای به شهادت رسیده‌اند.

کدام ویژگی این مبارزان باید به نسل جوان معرفی شود؟

روحیه مقاومت و عشق به میهن در شرایط سخت، مهم‌ترین ویژگی آن‌هاست. ایران ما روز‌های دشواری را پشت سر می‌گذارد، اما اگر با عشق و تعهد برای کشورمان تلاش کنیم، مطمئناً از این روز‌های سخت عبور کرده و برای آبادانی هرچه بیشتر این دیار عشق و عرفان تلاش خواهیم کرد و آینده روشنی خواهیم داشت.

آیا تاکنون به بوشهر و بندر دلوار سفر کرده‌اید؟

نه، متأسفانه هنوز به این استان زیبا سفر نکرده‌ام، اما‌امیدوارم روزی بتوانم طلوع زیبای خورشید را از بندر دلوار در خلیج فارس به تماشا بنشینم. ‌امیدوارم که این فرصت هرچه سریعتر رخ دهد.

هفته نامه «نخــل و دریـــا» با عشق و افتخار میزبان جنابعالی و خانواده محترم است و چشم انتظاریم که قدم بر دیده گان ما نهید .